Patronki polskich ulic – czy wiesz, kim były te kobiety?

Przedstawicielki płci pięknej stanowią niewielką część patronów ulic w Polsce. Z okazji zbliżającego się Dnia Kobiet przybliżamy sylwetki 10 z nich. Sprawdź, czy wiesz, kim były te kobiety!

Mieczysława Ćwiklińska (1879-1972)

Właściwie Mieczysława Trapszo, pseudonim Gryf, Lińska. Polska aktorka teatralna i filmowa, śpiewaczka sopranowa i działaczka konspiracyjnej organizacji Muszkieterzy. Jedna z najwybitniejszych polskich aktorek teatralnych i filmowych w historii. Patronka 17 polskich ulic m.in w Warszawie, Krakowie, Lublinie, Rzeszowie i Kielcach

Elżbieta Drużbacka (ok. 1695/1699-1765)

Polska poetka epoki późnego baroku, zwana przez współczesnych “słowiańską Safoną” i “Muzą sarmacką”. Twórczość Elżbiety Drużbackiej była wysoko ceniona przez Udalryka Radziwiłła, Ignacego Krasickiego i Hugona Kołłątaja. Charakteryzowała ją niezwykła w czasach saskich naturalność, prostota stylu i czystość języka wolnego od makaronizmów.

W Polsce znajdziemy 8 ulic im. Elżbiety Drużbackiej, m.in w Krakowie, Koninie, Poznaniu, Warszawie czy Tarnowie.

Emilia Gierczak (1925-1945)

Podporucznik, żołnierz 1. Armii Wojska Polskiego biorąca udział w walkach II wojny światowej na froncie wschodnim. Wzięła udział w wielu bitwach m.in. na Wale Pomorskim, w umocnieniach w Żabnie, Bobrujsku i Drawsku Pomorskim. Zginęła w trakcie walk o Kołobrzeg w wieku 20 lat. Odznaczona Krzyżem Walecznych i Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari.             Imię Emilii Gierczak nosi obecnie 10 ulic w Polsce, m.in. w Szczecinie, Kołobrzegu, Koszalinie, Nysie i Bydgoszczy.

Pola Gojawiczyńska (1896-1963)

Polska pisarka i działaczka niepodległościowa. Jedna z najpopularniejszych pisarek okresu międzywojennego. W swoich dziełach zawierała wątki psychologiczne i społeczno – obyczajowe związane z awansem środowiska proletariackiego i drobnomieszczańskiego Warszawy i Górnego Śląska.

Patronka 23 polskich ulic m.in w Gdyni, Gliwicach, Lublinie, Legnicy czy Warszawie.

Maria Grzegorzewska (1888-1967)

Polska pedagożka, psycholożka, profesorka, twórczyni pedagogiki specjalnej w Polsce. Zajmowała się sprawami szkolnictwa specjalnego, popularyzowała i zakładała ten rodzaj szkół, a także powołała kurs seminaryjny dla nauczycieli szkół specjalnych. W roku 1922 przekształciła kurs w Państwowy Instytut Pedagogiki Specjalnej i została jego dyrektorką. Funkcję tę pełniła do końca życia, kierując się hasłem Instytutu: „Nie ma kaleki – jest człowiek”.

Ulicę imienia Marii Grzegorzewskiej znajdziemy w Warszawie, Olsztynie, Krakowie, Szczecinie i Puławach.

Aniela Krzywoń (1925-1943)

Żołnierz 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki.  Zginęła w pożarze ciężarówki podczas bitwy pod Lenino bohatersko ratując z płomieni dwóch rannych i skrzynię z dokumentami sztabowymi. Za swój czyn została pośmiertnie odznaczona Orderem Virtuti Militari V klasy, Medalem Złotej Gwiazdy, Orderem Lenina i tytułem Bohatera Związku Radzieckiego. Jest jedyną na świecie kobietą nagrodzoną tym tytułem, nie będącą obywatelką ZSRR.

Imię Anieli Krzywoń nosi obecnie 17 ulic w Polsce, m.in. w Zielonej Górze, Szczecinie, Krakowie, Warszawie i Zabrzu.

Emilia Plater (1806-1831)

Polska hrabianka, kapitan Wojska Polskiego w czasie powstania listopadowego. Była jedną z pierwszych inicjatorek samodzielnego powstania na terytoriach Litwy. Jak powiadają źródła, śladami swych wielkich idolek obcięła sobie włosy i kazała uszyć męski mundur. Następnie udało jej się dość sprawnie sformować oddział partyzancki. Jej postać stała się symbolem patriotyzmu i walki o niepodległość oraz bohaterką poematów. Adam Mickiewicz uwiecznił ją w wierszu “Śmierć pułkownika”.

Emilia Plater jest Patronką 131 ulic w Polsce, m.in. w Warszawie, Szczecinie, Łodzi, Gdańsku czy Lublinie.

Stefania Sempołowska (1869-1944)

Polska nauczycielka i działaczka oświatowa, bojowniczka o prawa dziecka, dziennikarka i pisarka. W wieku 17 lat otrzymała patent nauczycielski. Prowadziła swoją własną, nielegalną szkołę. W 1895 roku Stefania Sempołowska zajęła się pomocą więźniom politycznym. W trakcie rewolucji 1905 roku zorganizowała zjazd delegatów nauczycielskich Królestwa Polskiego. Kierowała Kołem Obrońców Politycznych. W czasie I wojny światowej, zorganizowała dom dla bezdomnych nauczycieli, zwiedzała schroniska zakładane dla sierot, półsierot i bezdomnych.

Patronka 36 polskich ulic m.in we Wrocławiu, Krakowie, Opolu, Warszawie czy Bielsku-Białej.

Wanda Rutkiewicz (1943-1992)

Polska alpinistka i himalaistka, z zawodu elektroniczka, jedna z najwybitniejszych światowych himalaistek. Jako trzecia kobieta na świecie i pierwsza osoba z Polski stanęła na Mount Evereście, najwyższym szczycie Ziemi. Zdecydowana rzeczniczką i zdeterminowana realizatorka wspinaczkowej samodzielności kobiet. Autorką lub współautorka kilku książek. Zaginęła w wieku 49 lat podczas ataku szczytowego na Kanczendzongę.

Imię Wandy Rutkiewicz nosi 17 ulic w Polsce, m.in. w Warszawie, Wrocławiu, Opolu, Gliwicach i Częstochowie

Gabriela Zapolska (1857-1921)

Polska aktorka, dramatopisarka, powieściopisarka, publicystka, krytyczka teatralna i artystyczna. Przedstawicielka polskiego naturalizmu, wykpiwała moralną obłudę mieszczaństwa; pisała komedie satyryczne, dramaty i powieści. Utwory Zapolskiej tłumaczone były na kilkanaście języków, grane w licznych teatrach polskich i europejskich, doczekały się także adaptacji radiowych i telewizyjnych. Gabriela Zapolska jest patronką 99 ulic m.in. w Kielcach, Krakowie, Wrocławiu, Opolu, Bydgoszczy i Łodzi.

Źródło:

Biografie postaci: dziennikteatralny.pl, wikipedia.pl, zyciorysy.info, historiaposzukaj.pl;

Dane: Główny Urząd Statystyczny “Krajowy rejestr urzędowy podziału terytorialnego kraju” (stan na dzień 21.02.2020);Opracowanie: GetHome.pl