Kataster – tylko Polacy go nie płacą?

Informacje o ewentualnym wprowadzeniu podatku katastralnego w Polsce wzbudzają spore emocje. Jakie są zasady i wysokość tego podatku w innych krajach? Sprawdź!

Informacje o ewentualnym wprowadzeniu podatku katastralnego w Polsce, już od dłuższego czasu wzbudzają spore emocje. Trudno się temu dziwić, gdyż nowe obciążenie dla właścicieli nieruchomości, miałoby coroczny i długookresowy charakter. Nie można jednak traktować podatku katastralnego jako rozwiązania, które zawsze jest niekorzystne dla posiadaczy działek, domów i lokali. Dobry przykład stanowi Słowacja. U naszych południowych sąsiadów, obowiązuje podatek od wartości gruntów (ok. 0,25% rocznie). Mimo tego, Słowacja cechuje się znacznie niższym poziomem opodatkowania nieruchomości niż Polska.

Podatek katastralny w krajach UE działa na bardzo różnych zasadach

Podatek katastralny charakteryzuje się ustalaniem zobowiązania wobec fiskusa „od wartości” (ad valorem) domu, gruntu lub lokalu i wykorzystaniem informacji z katastru nieruchomości. Poza tymi podobieństwami, kraje Europy wykorzystują bardzo różne rozwiązania podatkowe (patrz poniższa tabela). Dlatego bardzo ostrożnie trzeba porównywać stawki obowiązujące na terenie poszczególnych państw. W tym kontekście, warto posłużyć się przykładem Francji. Tamtejszy podatek katastralny dla właścicieli nieruchomości (Taxe foncière), ma bardzo wysokie stawki. W przypadku Paryża wynoszą one 13,50% (budynki) lub 21,80% (grunty). Wspomniany podatek nie zostaje jednak naliczony od bieżącej wartości nieruchomości. Podstawa do kalkulacji to 50% przewidywanej rocznej sumy czynszów po wynajęciu. Dlatego francuski podatek może być mniej dotkliwy niż „kataster” ze znacznie niższą stawką (np. 0,50% – 1,00%).

Informacje podane w poniższej tabeli, dotyczą jedynie wybranych krajów Europy. Po sprawdzeniu danych z różnych źródeł można jednak wywnioskować, że podatek katastralny jest popularnym rozwiązaniem. Na tle państw członkowskich UE, Polska zdecydowanie wyróżnia się brakiem katastralnego opodatkowania nieruchomości. Podatku opartego na katastrze, nie płacą również Maltańczycy.

Polacy już teraz są mocno obciążeni nieruchomościowymi podatkami

Brak podatku katastralnego w Polsce, nie przesądza o niskim poziomie obciążeń dla właścicieli nieruchomości (zarówno prywatnych jak i firmowych). Dane OECD wskazują bowiem, że na tle pozostałych państw Starego Kontynentu, Polska wyróżnia się relatywnie wysokim stosunkiem regularnych podatków od nieruchomości do krajowego PKB (patrz poniższy wykres). Państwo bardziej obciąża właścicieli nieruchomości tylko w Grecji, Włoszech, Belgii, Danii, Islandii, Francji oraz Wielkiej Brytanii. Wszystkie wymienione kraje, wdrożyły już podatek katastralny. W przypadku Polski, jedną z przyczyn niekorzystnego wyniku jest relatywnie wysoki poziom podatku płaconego od 1 mkw. lokali i gruntów firmowych.   

Właściciele rodzimych mieszkań na razie nie muszą obawiać się wprowadzenia podatku katastralnego, mimo że Polska jest jednym z dwóch krajów UE bez takiej daniny. Polityczne i organizacyjne koszty opodatkowania nieruchomości ad valorem byłyby bardzo duże, a stawka liczona od całej wartości prywatnych lokali, nie mogłaby zostać ustalona na wysokim poziomie. Dla mieszkania o powierzchni 50 mkw. oraz cenie rynkowej 220 000 zł, zastąpienie podatku od nieruchomości „katastrem” i utrzymanie dotychczasowych obciążeń podatkowych, wymagałoby zastosowania bardzo niskiej stawki (0,03% wartości rynkowej lokalu/rok). Fiskus miałby większe pole do popisu w przypadku nieruchomości i gruntów firmowych. Trzeba jednak zdawać sobie sprawę, że wprowadzenie wyższych podatków od nieruchomości wpłynęłoby na ceny produktów oraz usług.